SAITUAL DISTRICT - CHANCHIN TLANGPUI

     Mizoram sawrkar Pu Zoramthanga kaihhruai 1st September, 2008-a Cabinet Meeting chuan district pathum - Saitual, Khawzawl leh Hnahthial district te siam a remti a, Mizoram sawrkar GAD Secretary chuan Notification tichhuakin No.A6001/21/95-GAD Dt. 12th September, 2008 hmangin Saitual district, Khawzawl district leh Hnahthial district siam a nih thu leh an boundary tur te chu sawrkarin a la siam fel tur thu a chhuah a. Inthlang ram kan nih avangin Pu Zoramthanga kaihhruai MNF sawrkar chu kum 2008 MLA General Election-ah Pu Lalthanhawla kaihhruai Congress sawrkar chuan a thlak a, district ramri puan fel leh a taka function mipuiten nghakhlel taka kan thlir laiin kum 10 chuang heng district ding thar pathum te hi function lovin a awm ta rih a ni.

     District function hun hi mipuiten nghakhlel takin an thlir meuh meuh a, Saitual bial (Ṭawi A/C) MLA Pu R.Lalzirliana chu Pu Lalthanhawla kaihhruai Congress sawrkarah Home Minister hial a nih chhoh tak avangin District beiseina an nei sang zual em em a. Kum 5 sawrkar term a liam a, mipui beiseitute heh a hil ṭan a, inthlanpui a lo thleng a, kan sawrkar fawng chelhtuten inbuatsaihna hun kan hmang liam tawh a, term tharah chuan district function ngei mipuite min tiam lehna avangin mipuiten kan sawrkar dinglai chungah rinna kan nghat leh ta a. Mahse, sawrkar term tawp dawn ruaiah pawh district function ni hmel reng mipuiten kan la hmu thei si lo. District Implementing Demand Committee ten lungrual takin an thiam chi tin nen an nawr reng a, Kohhran hoten chhum lo chat lovin district function a nih theih nan Pathian an au reng bawk a.

     Saitual, Lal Dorawta'n Kristian te, mi duh loh leh nek nawr tinreng tuarte tlan khawmna tura a lo din, tih retheih leh hmusit tuar chung pawha an rinna phatsan lova vuan tlattute tlan khawmin an din, Saituala an tu leh fate mangang au thawm chu an rin Pathian chuan a lo hre reng a ni tih lantir nan boruak a lo inher danglam ta thut mai a. Kum 2018 MLA General Election-ah chuan tla mai thei pawha mawi lo, MLA 32 lai nei Pu Lalthanhawla kaihhruai sawrkar chu paihthlakin an awm ta tlat mai le. Pu Zoramthanga hruai MNF sawrkar a lo ding leh ta a, kum 2019 a lo her chhuah meuh chuan 20th March, 2019 Budget Session-ah District thar pathumte function nan Rs 150 lakhs ṭheuh an dah a, Saitual mipui lawm lutuk chu beng thleng thlengin bawp an khai lo chauh a ni ber e. Kan sawrkar thar chu mothar tha ang zaka chein district ram ri te, office hrang hranga thawk tur hna thar siamna leh thil ṭul zawng zawng buaipuiin a siam fel ta zung zung a. Agust ni 7, 2019 khan bialtu MLA, Minister ni bawk Pu R.Lalzirliana ho ngeiin Deputy Commissioner hmasa ber Pu C.Lalpeksanga, MCS leh District Superintendent of Police hmasa ber pu PC Lalduhthlanga te chuan Office an rawn luah ta a ni.

     Saitual District hi Mizoram hmar chhaka awm a ni a, khua/veng 40 a huam a, Village Council 46 a awm a. Khawchhak lamah Khawzawl District-in a ri a, hmar lamah Manipur State leh Myanmar ramin a ri thung a, khawthlang lam leh chhim lamah Aizawl district-in a ri bawk a ni. A zau zawng hi 1757.34 sq km a ni a. Notified town pathum - Saitual, Ngopa leh Phullen te an awm a. Administration lamah Saitual Sadar Sub-Division leh Ngopa Civil Sub-Division te an awm mek a, Saitual Sadar Sub-Division chhungah hian khua (Village Council) 29 an awm a, Ngopa Civil Sub-Division chhungah hian khua (Village Council) 13 an awm. Saitual District chhungah hian Rural Development Block pahnih - Ngopa leh Phullen RD Block te an awm a. Ngopa RD Block chungah hian khua 13 an awm a, Phullen RD Block chhungah hian khua 29 an awm mek bawk a ni.

     Saitual District chhungah hian kum 2011 chhiarpui-ah khan mihring 50,575 an awm a, mipa 25,607 leh hmeichhia 24,968 an awm a, chenna in 10,219 a awm a, Population density chu 28.78 person per sq km a ni. Saitual District Deputy Commissioner-in 21st July, 2021-a an chhinchhiah danin Saitual District chhungah hian chenna in (family) 11,539 a awm a, mihring 52,912 an cheng mek a ni. District chhungah hian Legislative Assembly Constituency pathum Lengteng A/C, Chalfilh A/C  Ṭawi A/C te an awm a ni.

     Saitual District chhungah hian lui lian leh tlang sang tak tak an tam hle mai a, Mizorama tlang sang ber dawttu Lengteng te, Chalfilh tlang te, Ṭawi tlang te, Surtlang te, Mawmrang tlang leh Nauzuarzo tlang te an awm a. District khat chhungah chuan tlangsang tam berna a ni a, lui lian tak tak - Tuivai, Tuivawl leh Tuirini te an luang bawk a. Heng lui leh tlang te hian district chhunga cheng mihringte leh nungcha te tan malsawmna an thlen nasa em em a. Ei leh bar zawnna kawngah te, boruak thianghlim leh van ruahtui malsawmna dawn kawngahte an hluin an ṭangkai takmeuh a ni. Nungcha humhalhna pathum Ṭawi Wildlife Sanctuary leh Lengteng Wildlife Sanctuary bakah Ṭamdil Wetland aṭang hian Khawvela rannung chi thar pawh Mizoram University-a Researcher te chuan an lo hmuchhuak tawh nghe nghe a ni.